Özellikler ve ayrıntılar
Göğermiş Peynir Nedir?
Küflü peynir Türk mutfağında olduğu kadar dünya mutfağında da sıklıkla tüketilen bir besin çeşididir. Türkiye’de Erzurum başta olmak üzere Kars, Erzincan, Ardahan ve Konya’da üretilen bu peynirin yapılış tarzı, görüntüsü ve aroması diğer peynir çeşitlerinden oldukça farklıdır. Farklı bölgelerde üretilen küflü peynirlerinin aromaları farklı olsa da Türkiye genelinde Erzurum’da üretilenler diğerlerinden daha meşhurdur. Öyle ki, bu peynir halk arasında Erzurum küflü çeçil peyniri ya da göğermiş peynir olarak da biliniyor. Az yağlı veya yağsız sütlerle üretilen lif kaynağı olan bu peynir, protein, kalsiyum ve fosfat açısından zengin bir besindir.
Göğermiş Peynirin Faydaları
Kendine özgü tadı ve kokusuyla sofralara lezzet katan ve severek tüketilen küflü peynir içeriğindeki vitamin ve mineraller ile vücuda da birçok yarar sağlıyor.
- Fosfor ve Kalsiyum Kaynağı: Kalsiyum ve fosfor açısından zengin olan küflü peynir kemikler ve dişlere çok faydalıdır. Raşitizm gibi ileri yaşlarda kemik erimesine sebep olabilecek rahatsızlıkların giderilmesi açısından tüketimi oldukça önemlidir. Kemik erimesi olarak bilinen osteoporoz ve romatizma gibi ciddi sağlık sorunlarının önüne geçmek için bol bol tüketilebilir. Diş çürümelerinin ve plağın önlenmesinde de faydalıdır.
- Antioksidan Kaynağı: Antioksidan bakımından zengin olan ve antibiyotik özelliğiyle vücudu hastalıklardan, mikroplardan koruyan Erzurum küflü çeçil peyniri ağız yaralarına iyi gelir.
- İltihap Önleyici: Göğermiş peynir, antienflamatuvar özelliklerinden dolayı vücut için ciddi sorunlar yaratabilecek iltihaplanmaları önler. Özellikle, artrit olarak bilinen eklem iltihaplanmalarını ve eklem ağrılarını giderir.
- Hafızayı Güçlendirir: Erzurum küflü peyniri içerdiği süt proteinleri sayesinde hafızayı güçlendirir ve odaklanmayı kolaylaştırır. Çocukların ve hafıza problemleri yaşayan yaşlıların hafızasını güçlendiren bu peynir laktoz intoleransı olan ve süt içemeyen kişiler için de ideal bir protein kaynağıdır.
- Bağışıklığı Güçlendirir: Küflü peynir, içerdiği A ve D vitaminleri; potasyum, sodyum ve çinko mineralleri sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirir, vücudu hastalıklara karşı korur.
- Kalbi Korur: Göğermiş peynir, kolesterol seviyesini düşürür, kanın pıhtılaşmasını önler, damarlardaki ve arterlerdeki iltihaplanma riskini azaltır. Böylece kişiyi kalp ve damar hastalıklarına karşı korumuş olur.
Göğermiş (Küflü) Peynir Nasıl Tüketilir?
Küflü çeçil peyniri kahvaltıda sade olarak tüketilebileceği gibi sandviç, omlet ve krep gibi kahvaltılıkların yapımında da kullanılabilir. İtalyan usulü makarnalara ve erişteye çok yakışan bu peynir diğer hamur işlerinde de kullanılabilir. Tuzlu bir peynir olsa da künefe gibi peynirle yapılan tatlıların yapımında çokça kullanılır. Eşsiz tadı ve görüntüsüyle mevsim salatalarında, soslarda ve şarapların yanına hazırlanan peynir tabaklarında fark yaratır.
Göğermiş Peynir Nasıl Üretilir?
Göğermiş peynirin üretimi oldukça özel bir süreçten geçer. Öncelikle, peynir yapımında kullanılan süt genellikle az yağlı veya yağsız olur. Peynirin ana malzemesi olan süt, hijyenik koşullarda toplanır ve doğal yollarla işlenir. İlk aşamada peynirin pıhtılaşması için maya eklenir ve bu aşama tamamlandıktan sonra civil peynir haline gelir. Civil peynir, peynirin olgunlaşacağı özel odalara alınır.
Bu olgunlaşma odalarında, peynir sıcaklık ve nem kontrollü ortamlarda birkaç ay bekletilir. Bu süreç boyunca peynirin yüzeyinde doğal olarak küf oluşmaya başlar. Bu küf, göğermiş peynirin kendine has aromasını, tadını ve görünümünü kazandırır. Peynirin iç dokusu da bu olgunlaşma süresince değişir ve peynirin lifli yapısı daha belirgin hale gelir.
Üretim sürecinde dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, peynirin doğru nem ve sıcaklıkta saklanmasıdır. Küfün yeşil renkte olması, peynirin doğru şekilde olgunlaştığını gösterir. Göğermiş peynirde küfün rengi ve yapısı, peynirin kalitesini belirler ve bu peynirin en ideal şekilde tüketilebilmesi için belirli bir süre bekletilmesi gereklidir.
Göğermiş Peynir Nasıl Saklanır?
Göğermiş peynir de diğer peynirler gibi cam bir kapta, buzdolabında uzun süre boyunca sağlıklı bir şekilde saklanabilir.
Göğermiş Peynir Zararlı Mıdır?
Göğermiş peynir, Erzurum yöresine özgü bir peynirdir ve uygun koşullarda üretildiği sürece zararlı değildir. Ancak, herhangi bir peynir gibi, hijyen kurallarına uygun olmayan ortamlarda üretildiğinde veya uygun olmayan koşullarda saklandığında zararlı hale gelebilir.
Göğermiş peynir, özellikle olgunlaşma sürecinde doğal bir küf gelişimi gösterir ve bu küf, genellikle peynirin karakteristik tadını ve aromasını oluşturur. Fakat, bazı insanlar küflü peynirleri tüketmeye karşı alerjik reaksiyonlar gösterebilir veya hassas olabilir. Bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler, hamileler, yaşlılar ya da belirli sağlık sorunları olanlar küflü peynirleri tüketirken dikkatli olmalıdır.
Eğer göğermiş peynir hijyenik koşullarda üretilip doğru şekilde muhafaza edilirse, genel olarak sağlıklı bir gıdadır ve besleyici özellikleri vardır.
Göğermiş Çeçil Peyniri Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Göğermiş peynir satın alırken hijyenik sütlerden üretilmiş, olgunlaşma döneminde sıcaklık ve nem ayarları iyi yapılmış yeşil küflü peynirler tercih edilmelidir. Hijyenik ortamlarda üretilmeyen göğermiş peynirlerin küfleri kırmızı, siyah, beyaz ya da bej renklerden oluşur ve bu peynirler sağlığa zararlı maddeler içerebilirler.
Hani Yaylam olarak hijyenik sütlerle, hijyenik koşullardan ürettiğimiz sağlıklı, yeşil küflü peynirlerimizi güvenli, soğuk zincir paketlerle Türkiye’nin her yerine ulaştırıyoruz. Özenle ürettiğimiz peynirlerimizi güvenle ve afiyetle tüketebilirsiniz.